20 نکته فیلم نامه نویسی از کریستوفر نولان - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، کریستوفر نولان، نویسنده فیلم های مطرحی مثل تنت (Tenet)، ممنتو (Memento)، میان ستاره ای (Interstellar)، تلقین (Inception)، بتمن شروع می نماید (Batman Begins)، شوالیه تاریکی (The Dark Knight)، پرستیژ(Prestige) و دانکرک (Dunkirk) است، فیلم هایی که خودش کارگردانی نموده و کلی جایزه هم گرفته. یاد گرفتن نکاتی که او برای فیلم نامه نویسی دارد برای علاقه مندان به این رشته مفید و مجذوب کننده خواهد بود. نکاتی که به برترین شکل ممکن، فرآیند فکری این کارگردان خلاق را نمایان می نماید.

در تازه ترین فیلم نولان اوپنهایمر (Oppenheimer) که فیلم برداری اش به تازگی تمام شده، کیلین مورفی نقش اوپنهایمر فیزیکدان نظری را بازی می نماید، کسی که به ساخت اولین بمب اتم جهان معروف شد. حالا که منتظر اکران این فیلم هستیم، بد نیست نگاهی بیندازیم به نظرها و نکته های او درباره فیلم نامه نویسی تا بفهمیم که او چگونه فیلم نامه هایش را می نویسد.

1. اجازه ندهید قصه تان مصنوعی به نظر برسد. به وسیله یک شخصیت اصلی باورپذیر و همدلی برانگیز، احساسات مخاطب را تحریک کنید.

مخاطب با احساساتش داستان شما را دنبال می نماید. برای اینکه مردم جذب قصه تان شوند، کاری کنید تا احساسات جاری در جهانی فیلم را کاملا درک نمایند، همان حس های اساسی و کلیدی که هم قصه را پیش می برند و هم قهرمان داستان را وادار می نمایند تصمیم هایش را بگیرد.

2. تصویری ترین زبان سینما تعلیق است. داستان را از زاویه دید شخصیت ها روایت کنید تا به این طریق تعلیق و تنش بیشتری به مخاطب منتقل گردد و هم زمان با شخصیت های فیلم به کشف و شهود برسد یا موقعیت ها را تجربه کند.

به گفته کریستوفر نولان، وظیفه شما، سرگرم نگه داشتن مردم است. می توانید کاری کنید که نگران شخصیت ها شوند؟ می توانید کاری کنید که هم هیجان زده شوند و هم بترسند؟ با نحوه نگارشتان می توانید کاری کنید که مردم عمیقا جذب جهانی داستانتان شوند و حس نمایند در آن غرق شده اند.

وقتی شما اتفاق ها و ماجراهای گوناگون را از زاویه دید شخصیت ها دنبال کنید، خودتان را بخشی از داستان می دانید و با علاقه و جدیت بیشتری همه چیز را دنبال می کنید چون به نظرتان می رسد که برای شما هم دارد اتفاق می افتد.

3. مخاطب را درون فکر شخصیت اصلی قرار دهید تا خودش را جای او بگذارد

شخصیت اصلی داستان شما چه چیزی می خواهد؟ تمام جنبه های داستانی که دارید می نویسید باید حول شخصیت اصلی و چیزی که می خواهد به دست بیاورد بچرخد. به مخاطب اجازه دهید که به تدریج درک کند چه چیزی شخصیت اصلی داستان را به پیش می راند و انگیزه اش چیست، به این طریق مخاطب وارد فکر او می گردد و خودش را جای او می گذارد و به این فکر می نماید که اگر در موقعیتی مشابه قرار می گرفت، چه می کرد. حالا می توانید مخاطب را غافلگیر کنید، چون احتمالا در فکرشان پیش بینی می نمایند که حرکت بعدی قهرمان چیست (بر اساس انتخاب های شخصی خودشان) و وقتی کاری کنید که شخصیت اصلی تان خلاف انتظار ظاهر گردد، همه جا می خورند.

4. هنگام نوشتن، شخصیت های داستانتان را به عنوان آدم های واقعی در نظر بگیرید. اگر در زمان نگارش، بازیگرها یا آدم هایی که می شناسید را به جای شخصیت ها ببینید، دستتان بسته می گردد و مجبور می شوید با محدودیت کار کنید.

فکر کنید شخصیت های داستانتان آدم هایی واقعی در جهانی واقعی هستند و سپس واکنش هایی باورپذیر برایشان بنویسید و ویژگی های ملموس به آن ها بدهید. وقتی هنگام نوشتن، به بازیگر خاصی برای نقش فکر کنید، ناخودآگاه شخصیت را بر اساس ویژگی های آن بازیگر در می آورید.

5. مرزهای فیلم سازی را جابه جا کنید. این حقیقت را بپذیریت که سینما قواعد محدودنماینده ندارد

هالیوود و هر سیستم و استودیو فیلم سازی ممکن است محدودیت های خودش را داشته باشد، اما خود سینما و فیلم سازی هیچ نوع محدودیتی ندارد. مدام با توقع و انتظار دیدنگر بازی کنید و نگذارید فرایند داستانتان را حدس بزند. قواعد ژانر را به هم بریزید، ساختار کلیشه ها را تغییر دهید، بر اساس انتظار و توقع همیشگی پیش نروید و چیزی به مخاطب بدهید که اصلا انتظارش را ندارد.

6. حتی اگر داستانی می نویسید که در جهانیی عجیب و غیرممکن می گذرد، باید ملموس و باورپذیر به نظر برسد و قوانین منطقی خودش را داشته باشد.

کریستوفر نولان معتقد است وقتی در حال نوشتن قصه هستید، باید قواعد جهانیی را که خلق نموده اید بدانید. چه چیزهایی در این جهان ممکن است، و مخاطب باید انتظار چه اتفاق هایی را داشته باشد؟ این قواعد هم حس و حال داستان شما را معین می نمایند، هم باعث می شوند تا ژانر و دسته بندی آن را بشناسیم و بدانیم با موقعیت های متفاوتش چطور برخورد کنیم. حتما کاری کنید تا مخاطب با قواعد جهانی داستان شما آشنا گردد و به راحتی آن را درک کند.

7. اگر می خواهید از عناصر داستانی دلخواهتان بهره ببرید، حتما برای حضورش در جهانیتان توجیه منطقی داشته باشید.

اگر از یک عنصر یا مؤلفه یا ابزار قصه گویی صرفا به خاطر اینکه باحال و مجذوب کننده است بهره ببرید، کافی نیست. باید پشت تک تک انتخاب هایتان، انگیزه و دلیلی وجود داشته باشد. هر اتفاقی پیش زمینه ای دارد و دلیلش اتفاق هایی که قبل از خودش اتفاق افتاده است. فیلم نامه زنجیره ای از کنش ها و واکنش هاست، دلیل ها و معلول ها. یک اتفاق به خصوص به خاطر این رخ می دهد که قبلش یک اتفاق دیگر مرتبط اتفاق افتاده است. دلایل این اتفاق ها را چنان دیوانه وار و غیرمنتظره طراحی کنید که مردم شگفت زده شوند.

8. شخصیت هایتان را با اقدام های عملی شان معرفی کنید، نه حرف هایی که می زنند.

خیلی از نویسنده ها در دهان شخصیت هایشان حرف هایی می گذارند که به مخاطب می گوید می خواهند چه کار نمایند، به جای اینکه همان کار را مستقیم نشان دهند. به شخصیت هایتان فرصت دهید که اقدام نمایند، به جای اینکه درباره اقدامشان حرف بزنند.

9. یک شخصیت خارق العاده خلق کنید و او را در جهانیی عادی و معمولی قرار دهید، جهانیی ملموس که پایش روی زمین است و بسیار واقعی به نظر می رسد.

چه کسی در مرکز داستان شماست؟ وقتی شخصیتتان را توسعه می دادید، نقاط قوتش را چه چیزهایی قرار دادید؟ کدام ویژگی اش باعث می شد تا به چشم بیاید و از بقیه متمایز گردد؟ به این فکر کنید که چرا شخصیت جالبی است و اهدافش چیست.

10. وقتی از جهت و انتها قصه مطمئن شدید، آغاز به نوشتن فیلم نامه کنید

تا زمانی که از انتها قصه تان مطمئن نشده اید، نوشتن را آغاز نکنید. هر چه بیشتر از جهت و انتها کار باخبر باشید و نقشه راهتان را با جزئیات بیشتری طراحی نموده باشید، فیلم نامه تان سریع تر به نتیجه می رسد. وقتی از انتها قصه باخبر شدید نوشتن را آغاز کنید، نه پیش از آن.

11. تصاویر فیلم نامه را در فکرتان سه بعدی ببینید

هنگام نوشتن، همواره حواستان به فضایی که داستان در آن جریان دارد باشد. به پس زمینه و پیش زمینه موقعیت ها فکر کنید. مثل جهانی واقعی، در فیلم نامه هم باید زندگی جاری باشد و زندگی یک امر دو بعدی نیست. از همه جهات جریان دارد و پیش می رود.

12. نقاط قوت خودتان را پیدا کنید

در نوشتن چه جنس قصه هایی مهارت دارید؟ آیا دیالوگ نویس خوبی هستید یا موقعیت های بصری خیلی خوبی خلق می کنید؟ مهارتتان در ژانر وحشت یا دیگر ژانرها چطور است؟ روی نقاط قوت خودتان تکیه کنید و بگذارید راهنمایتان باشند.

13. بدانید که چه قصه ها و سوژه هایی برایتان جالب است، و سپس همان ها را به شکلی پرداخت کنید که برای مخاطب هم مجذوب کننده و جالب باشد

اغلب می گویند درباره چیزهایی بنویسید که می دانید. اما توصیه کریستوفر نولان این است که درباره چیزهایی بنویسیم که برایمان جالب است. حتی شاید چیز زیادی هم از سوژه ای که دوست داریم ندانیم، و همین انگیزه ای برای تحقیق باشد و برای فهم بیشترش در آن عمیق شویم. درباره سوژه هایی بنویسید که برای خودتان هم نامکشوف است و دلتان می خواهد به گوشه های ناپیدایش سرک بکشید. کاری کنید تا این عطش دانستن و کشف حقایق، به دیدنگر هم منتقل گردد.

14. به همکارهایی تکیه کنید که هیچ هدفی به جز یاری برای ساخته شدن برترین فیلم ندارند

یکی از آزاردهنده ترین جنبه های کار سینما، کسانی هستند که می خواهند از همکارهایشان سو استفاده نمایند. همه می خواهند زودتر از بقیه پیروز شوند و تعداد کمی ارزش وفاداری و اعتماد به گروه دوستان را می دانند. پیدا کردن گروهی از همکاران وفادار و قابل اطمینان بسیار مهم است. کسانی که به شما مشاوره دهند، نظرشان را بگویند و پا به پای شما بیایند و از پیروزیت فیلم شاد شوند. اگر چنین همراهانی داشته باشید، از پس هر مانعی بر می آیید.

15. چندین لایه به قصه اضافه کنید

وقتی از لایه های قصه صحبت می کنیم، منظورمان خلق موقعیت ها و شخصیت هایی اصیل و باورپذیر است که جزئیات و ظرافت های بسیاری دارند. خلق یک جهان عمیق و چندوجهی. کاری کنید که قصه تان پر و پیمان و زنده باشد و فقط در سطح متوقف نشوید.

16. فیلم نامه ای را بنویسید که دوست دارید ساخته شدنش را ببینید

کمی کلیشه ای به نظر می رسد، ولی کافی است از خودتان بپرسید دلتان می خواهد چه فیلمی را در سینما دیدن کنید؟ توصیه کریستوفر نولان این است که خودتان را مجبور نکنید بر اساس موج و تقاضای بازار بنویسید. قصه ای را خلق کنید که دوست دارید روایت گردد. اگر این انگیزه نباشد، پس برای چه زحمت نوشتن فیلم نامه را به جان می خرید؟

17. درباره مسائلی بنویسید که الهام بخش شما هستند

به گفته کریستوفر نولان، برای نوشتن یک فیلم نامه خوب، باید عشق و علاقه زیادی به آن داشته باشید. چه سوژه هایی شما را به هیجان می آورد و فکر و ذکرتان را درگیر خودش می نماید؟ این پرسش باید نقطه آغازتان باشد. اگر فیلم نامه ای را بدون علاقه بنویسید و اهمیتی به آن ندهید، دیدنگران متوجه می شوند که عشقی پشت کار نبوده است. به پروژه تان ایمان داشته باشید و کاری کنید که روی مخاطبان تأثیر بگذارد.

18. به ساختار قصه مثل یک مسئله ریاضی نگاه کنید

شکل دادن به ساختار یک فیلم نامه کاری سخت است. مثل قطعات یک پازل به آن نگاه کنید، قطعاتی که باید درست و دقیق کنار هم چیده شوند تا تصویری بزرگ و شگفت انگیز ایجاد نمایند. هر صفحه را غنیمت بشمرید و بدانید که تک تک جزئیات نقشی اساسی در کلیت ماجرا ایفا می نمایند.

19. سراغ ژانر مورد علاقه تان بروید و مؤلفه هایش را به هم بریزید

نوشتن در متر و معیار یک ژانر به خصوص به نویسنده اطمینان خاطر می دهد که کلیشه ها و مؤلفه های از پیش تعریف شده ای وجود دارند و می تواند از آن ها بهره بگیرد. کریستوفر نولان می گوید خودتان را درگیر چالش کنید، سراغ این مؤلفه های آشنا بروید و اگر می توانید، تغییرشان دهید و یک چیز کاملا تازه خلق کنید.

20. همواره ایده ای تازه برای پروژه بعدی داشته باشید

همواره کار بعدی وجود دارد. بعد از نوشتن یک فیلم نامه که از نظر خودتان محشر و عالی است، دوباره باید بنشینید و از نو آغاز کنید. همواره ایده های تازه در سرتا بپرورانید تا آماده باشید. حداقل یک طرح یا چهار پنج خلاصه سه خطی دم دستتان باشد.

منبع: nofilmschool