طرح شفافیت رای نظام تقنینی چیست؟ ، جزئیات نظرات موافق و مخالف طرح - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، نمایندگان مجلس که در هفته های قبل به یک فوریت طرح شفافیت آرای خود رای نداده بودند؛ حالا در طرح جدید به شرط شفافیت آرای تمام نهاد های تصمیم گیر، حاضر شدند نخستین گام را در روشن شدن آرای خود بردارند.

به گزارش گروه سیاسی کتاب یار مهربان، در جلسه علنی صبح امروز (یکشنبه) مجلس شورای اسلامی، یک فوریت طرح شفافیت آرای نظام تقنینی با 168 رای موافق، 33 رای مخالف و 4 رای ممتنع از مجموع 224 نماینده حاضر در مجلس تصویب شد.

بر اساس ماده واحده این طرح تمامی شوراها، مجامع و نهاد های موثر در فرآیند قانون گذاری و نهاد های تصمیم گیرنده که صلاحیت سیاست گذاری یا وضع قانون و مقررات دارند از جمله مجلس شورای اسلامی، هیات وزیران، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی، شورا های شهر و روستا، خبرگان رهبری و شورای نگهبان موظف به علنی سازی رای اعضا و انتشار آن و همچنین علنی سازی مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند.

این طرح بعد از آن از سوی جمعی از نمایندگان مجلس طراحی شد که رای مخالف به فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس با واکنش های بسیاری از سوی مردم و ناظران سیاسی و اجتماعی روبرو شد.

* استدلال طراحان چه بود؟

محمدعلی وکیلی، عضوهیات رئیسه مجلس به عنوان یکی از طراحان در جلسه علنی امروز مجلس شفافیت را یک مطالبه ملی و روی دیگر سکه پاسخگویی دانست و گفت: امروز بیشترین شفافیت را در مجلس شاهدیم، مذاکرات مجلس به غیر از موارد خاص از طریق رادیو و تلویزیون و رسانه ها در اختیار عموم قرار می گیرد. نمایندگان در مجلس بخشی از حاکمیت هستند که به نمایندگی از مردم ایفای نقش می نمایند.

وی ادامه داد: با توجه به مطالبه شفافیت طرحی را مشخص کردیم تا تمامی نهاد ها که به شکلی که تصمیمات آن ها در سرنوشت مردم تاثیرگذار است و یا مسئولیت قانونگذاری دارد آراء آن ها شفاف گردد؛ لذا این طرح به دنبال شفافیت آراء و مذاکرات هیات وزیران، مجمع تشخیص مصلحت، خبرگان رهبری، شورای نگهبان، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی، مجلس و سایر مجامع و شورا ها است. طرحی که مورد موافقت سه فراکسیون قرار گرفته و اکثریت حاضرین مجلس هم امضاء کردند. از نمایندگان می خواهم امروز با رای خود نشان دهند ابایی از شفافیت ندارد و پیش قدم در شیشه ای کردن حکمرانی خوب هستند.

* از شفافیتی که رد شد تا شفافیتی که تصویب شد

رای مثبت امروز نمایندگان مجلس به یک فوریت طرح جدید شفافیت آرا در حالی رقم خورد که 17 شهریور ماه یک فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان نتوانست اکثریت اهالی خانه ملت را با خود همراه کند.

در واقع کمتر از یک ماه پیش نمایندگان مجلس با فوریتی طرحی مخالفت نموده بودند که دست آن ها را در دادن رای مخفی می بست. آن طرح در حالی فقط 59 رای موافق را در مجلس با خود همراه کرد که حمایت 207 نفر از نمایندگان را به همراه داشت.

وکیلی که امروز به عنوان طراح در مجلس سخنرانی کرد؛ پیش از این درباره طرح شفافیت آرای نمایندگان گفته بود: این که تمام این الزامات را رها کنیم و حوزه شفافیت را به رای نمایندگان انحصار کنیم حتماً مشکوک می گردد و حتماً نسبت به بانیان و شعاردهندگان شک وجود دارد؛ جامعه فکر می نماید که بناست با این تنزل دادن حوزه شفافیت فقط برای رای نمایندگان چه اتفاقی بیفتد و چه مچ گیری رخ بدهد؟

این نماینده مجلس معتقد است که شفافیت آرا باید در تمام نهاد های تقنینی وجود داشته باشد و تاکید دارد: مردم باید اطلاع پیدا نمایند که مجمع تشخیص چگونه رای می دهد، آنهم یک مجمع مهم تاثیرگذار بر ساحت قدرت است. مردم باید اطلاع پیدا نمایند که خبرگان ملت به نمایندگی از مردم چگونه تصمیم می گیرند، آن هم بخشی از حقوق ملت است مردم البته در کنار این بایدها، باید اطلاع پیدا نمایند که نمایندگان شان در مجلس اولاً زیستشان چگونه است و اینکه آیا زندگی آن ها در قبل و بعد از نمایندگی فرق نموده است و همچنین با شعار هایی که داده اند و از مردم گرفته اند فاصله پیدا نموده است یا خیر؟

* همراهی اصولگرایان با طرح

علی رغم آنکه مطرح می شد، طرح جدید، ابتکار عمل فراکسیون امید برای شفافیت آرا است، اما علیرضا محجوب، نماینده تهران و عضو ایران فراکسیون به عنوان مخالف فوریت این طرح سخنرانی کرد و گفت: این طرح به مجلس فعلی نمی رسد و لذا اولویت این مجلس نیست و باید بگذاریم در مجلس آینده از ابتدا رویه ها اصلاح گردد.

وی ادامه داد: کشور مسائل اساسی تری دارد و ما باید در فرصت باقیمانده به آن ها برسیم و مشخص تکلیف 14 میلیارد دلار پیش بینی شده برای کالا های اساسی یکی از این مسائل است که باید به آن توجه کنیم.

از سوی دیگر، احد آزادی خواه، عضو فراکسیون نمایندگان ولایی مجلس به عنوان موافق درخواست یک فوریت طرح شفافیت آرای نظام تقنینی سخن می گفت، گفت: اتفاقی که در دهه محرم توسط یکی از خطبا در خصوص عدم رأی مجلس به شفافیت آرا افتاد، از نظر من اقدامی بجا بود، چرا که ما نباید حفاظ شیشه ای برای خود ایجاد کنیم.

وی اضافه کرد: این حق مردم است که بدانند ما چگونه رأی می دهیم، البته من به ادبیات و شیوه بیان این سخنران کاری ندارم، اما باید توجه کنیم که ما از طریق مردم هویت پیدا کردیم و ما وکیل آن ها هستیم و این حداقل حق مردم است که بدانند وکلای آن ها به کدام موضوع چه رأیی می دهند.

عضو فراکسیون ولایی مجلس تاکید نمود: اگر ما به جای وکیل ملت بودن، وکیل دولت باشیم، خیانت است و این حق مردم است که از ما انتقاد نمایند.

* راز رای مثبت امروز و رای منفی شهریور

پیش از این خبرگزاری فارس با برگزاری مناظره ای با حضور سیدامیرحسن قاضی زاده هاشمی و محمدعلی وکیلی به آنالیز ابعاد شفافیت آرا و رویکرد مجلس در این طرح پرداخته بود.

قاضی زاده هاشمی در آن مناظره تاکید نموده بود که رای غیرعلنی نمایندگان فساد تو در تویی ایجاد نموده و تصریح داشت: این سیر چندمجلسی، مجلس را از کارکرد خود انداخته است، کارایی مجلس را به عنوان قوه عامره و بالا دست، مرکزی و به صلابه بکش و قوه ای که شلاق دست آن است و دیگران، قوه مجریه و قضاییه را اداره می نماید، گرفته و تبدیل به مادون و زیرمجموعه این ها تبدیل نموده که دیگران به او دستور بدهند.

وکیلی در طرف مقابل این مناظره دلیل رای نیاوردن رای را محدود کردن این شفافیت به رای مجلس دانسته و وعده داده بود که به محض اینکه مجلس آغاز به کار کرد از هفته آینده، اصلاح طلبان، طرح شفافیت را مجدد در قالبی که امکان رأی آوری داشته باشد به صحن می آورند.

راز رای مثبت امروز نمایندگان به یک فوریت طرح شفافیت را می توان در پاسخی که قاضی زاده در مناظره به وکیلی داد پیدا کرد. قاضی زاده در واکنش گفته بود: امیدوارم آقای دکتر وکیلی پرچمدار گردد و جلو بیفتد، چون ما که تماماً موافق هستیم، اگر آقای وکیلی جلو بیفتد و دوستانشان را همراه کند این رأی می آورد. ما حاضر هستیم این مدال افتخار را گردن اصلاح طلبان بیندازیم.