میراث گرمی؛ مستاجر موزه های استان

به گزارش کتاب یار مهربان، سید مهدی حسینی- گرمی - خبرنگار:شهرستان گرمی در شمال استان اردبیل جاذبه های تاریخی ارزشمندی را در دل خود جای داده است و مورخان قدمتش را مربوط به دوره اشکانی می دانند. شهری که آثار تاریخی اش را در دل قلعه های تاریخی و تپه های باستانی جای داده است و گهگاه برخی از آنها از خاک بیرون کشیده می شوند.

میراث گرمی؛ مستاجر موزه های استان

در آخرین کاوش های سال گذشته هم 180 شیء تاریخی و فرهنگی در این منطقه کشف شد که قدمتشان به عصر آهن و نیز دوره سلجوقی می رسید. اما این شهر، با همه آثار تاریخی به جا مانده از گذشته، همچنان از داشتن موزه ای برای نشان دادن غنای تاریخی خود محروم است. میراث گرمی از همان ابتدای کاوش ها تاکنون نه در خود منطقه که در موزه های دیگر شهرهای استان اردبیل به نمایش گذاشته می شوند و در نبود یک موزه تاریخی در شهر شمالی استان، مستاجران موزه های دیگر شده اند و گرمی نشینان را چشم انتظار بازگشت به خانه گذاشته اند.

  • لزوم توجه به داشته ها

یکی از شهروندان گرمی می گوید: این شهر آثار باستانی و تاریخی فراوانی دارد. شاخص ترین آنها سنگ قبرهای تاریخی روستای آلیله است که کمتر مورد توجه نهاده شده است. علی نصیری می افزاید: این سنگ ها که متعلق به دوره های ایلخانی و تیموری است، حتی در خود استان هم معرفی نشده و بدون هیچ محافظتی به حال خود رها شده اند.

محسن ندایی دیگر ساکن این شهرستان هم به نبود موزه مستقل در گرمی اشاره و عنوان می نماید: شهرستان گرمی مغان که قدمت آثار تاریخی و میراث فرهنگی آن نه تنها در استان بلکه در منطقه آذربایجان و شمال غرب کشور از اهمیت زیادی برخوردار است، موزه باستان شناسی برای نمایش گنجینه تاریخی خود ندارد. اهالی انتظار دارند با بهره برداری هرچه سریع تر از ساختمانی که سال هاست رها شده، اشیای تاریخی گرمی که در مناطق دیگر نگهداری می شوند، به این شهر بازگردند.

  • ساختمان شهرداری ایمن نبود

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گرمی در گفت وگو با کتاب یار مهربان با اشاره به این که شهرستان گرمی از قابلیت های متعدد بافت تاریخی برخوردار است و احیای آنها ضرورت ویژه دارد، اظهار می نماید: به منظور حفاظت بافت تاریخی گرمی، کارشناسان شرکت عمران و بهسازی شهری ایران از این بافت بازدید کردند و بعد از گفتگو در نهایت تصمیم گرفته شد که اصلاح معابر، احیا و مرمت بافت تاریخی و احیای قالاباشی (قلعه تاریخی درون شهر) در اولویت قرار بگیرد.

روح الله محمدی راه اندازی موزه باستان شناسی را در این شهرستان منوط به احداث ساختمان جدید می داند و می گوید: سال 1389 طی قراردادی بین شهرداری و شورای اسلامی شهر گرمی با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل ساختمان قدیمی شهرداری برای تبدیل به موزه به مدت 12 سال - به شرط آن که موزه تا سال 1390 افتتاح گردد - در اختیار میراث فرهنگی نهاده شد. اما این ساختمان برای احداث موزه باستان شناسی به لحاظ ایمنی مورد تایید نیست. وی با بیان این که ساختمان قدیمی شهرداری برای تبدیل شدن به موزه صلاحیت ندارد، تاکید می نماید: ساختمان موزه باید از نظر حفاظتی وضعیت مطلوبی داشته باشد ولی ساختمان مذکور این شرایط را ندارد و طبق نظر کارشناسان، برای موزه مردم شناسی مناسب است.

  • کوشش برای احداث موزه در گرمی

همچنین مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل از راه اندازی موزه تاریخی در طبقه فوقانی نمایشگاه دائمی صنایع دستی در گرمی با توجه به ظرفیت های این شهرستان و سابقه تاریخی و باستانی آن در آینده نزدیک خبر می دهد و می گوید: با راه اندازی موزه باستان شناسی دراین شهر می توان اشیای به دست آمده از کاوش های اخیر را در منطقه یل سویی و آلاجوق در این مکان در معرض دید مسافران، گردشگران و مردم استان قرار داد. نادر فلاحی می افزاید: سال گذشته 2 عملیات کاوش در منطقه یل سویی و آلاجوق شهرستان در قالب عملیات نجات بخشی انجام شد و بالغ بر 180 شیء تاریخی در این منطقه کشف و تمامی آنها به موزه های استان تحویل داده شدند.

  • قدمت 8 هزار ساله روستاهای گرمی

یک کارشناس فرهنگی با انتقاد از نبود موزه در شهرستان گرمی بیان می نماید: در این منطقه، علاوه بر ظرفیت های تاریخی، شرایط ویژه ای هم برای احداث موزه های مختلف دیگر وجود دارد. امیرعلی ثابتی ادامه می دهد: روستای کلانسورا در گرمی سابقه 8 هزار ساله معیشت دامداری و کشاورزی دارد و به دلیل همین قدمت می تواند به موزه معماری روستایی تبدیل گردد. وی به خالی بودن این روستا اشاره می نماید و می گوید: 10 سال قبل، به دلیل رانش زمین، این روستا خالی از سکنه شد. اکنون ساکنان آن در شهرکی نزدیک روستا ساکن هستند. میراث فرهنگی استان می تواند یک موزه معماری در این منطقه راه اندازی کند و ظرفیت های ویژه آن را برای نمایش قدمت شهرستان مدنظر قرار دهد.

  • تاریخچه گرمی در آثار مکتوب

سیدمحمد ابراهیمی در کتاب پژوهشی در جغرافیای مغان بر اساس آنالیز های ژاک مورگان باستان شناس فرانسوی در سال 1901 میلادی درباره شهرستان گرمی مغان نوشته است که طبق اشیای به دست آمده از قبور تاریخی، قدمت شهر گرمی به پیش از هزاره اول قبل از میلاد می رسد. یافته های باستان شناسی هم نشان می دهد که دشت مغان از دوران نوسنگی مسکونی بوده و نشانه هایی از سکونت در این دوران در تراس دوم دشت مغان مشاهده شده است.

تعدد آثار باستانی کشف شده در گرمی مسئولان را به فکر راه اندازی موزه تاریخی در این شهر انداخته اما تاکنون - با وجود قول های داده شده - اقدامی در جهت تحقق آن صورت نگرفته است. از سوی دیگر، حفاری های غیرمجاز در تپه های باستانی گرمی تهدیدی برای میراث فرهنگی منطقه به شمار می رود و ضرورت جمع آوری و نگهداری این میراث ارزشمند را دوچندان می نماید. به همین دلیل جای خالی موزه به عنوان گنجینه آثار پیشینیان و محلی برای آگاهی بخشی به نسل های بعد به شدت احساس می گردد. بی شک با احداث چنین ظرفیت فرهنگی و تاریخی در گرمی میراث این شهرستان از دستبرد حوادث مصون خواهند ماند و گنجینه ای ارزشمند در معرض دید گردشگران و تاریخ پژوهان قرار خواهد گرفت.

منبع: همشهری آنلاین

به "میراث گرمی؛ مستاجر موزه های استان" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "میراث گرمی؛ مستاجر موزه های استان"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید