معرفی دم اسب و خواص درمانی آن - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، Equisetum arvense L.، نام فرانسه Queue de renard و نام انگلیسی آن Horse tail می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، دم اسبی، دم اسب دشتی، علف هفت بند

نویسنده: صمصام صانعی

نام علمی:

Equisetum arvense L.، نام فرانسه Queue de renard و نام انگلیسی آن Horse tail می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، دم اسبی، دم اسب دشتی، علف هفت بند، ذنب الجیل، ذنب الفرس و امسوخ نامیده شده است. تمام این اسامی به سبب شباهت زیاد ساقه های این گیاه به دم اسب می باشد. برای خونریزی رحم، عدم دفع ادرار، احساس درد در مجاری ادراری، قولنج های کلیوی، بواسیر، زخم های واریسی، وجود قند در ادرار و روماتیسم هم مفید است.

تیره گیاه:

نهانزادان آونددار Pteridophytes

نوع گیاه:

بوته

تعیینات ظاهری:

گیاهی است به ارتفاع حدود 60 سانتی متر با ریزوم افقی یا زاویه دار و دارای دو نوع ساقه هوایی بندبند زایا و نازا می باشد. ساقه های بارور، قرمز رنگ و ساقه های نازا به رنگ سبز و منشعب هستند. در هر بند ساقه نازا، برگ های باریک و کوچک به وضع فراهم پدید می آیند که از به هم پیوستن قاعده آنها نوعی غلاف در حول بند به وجود می آید. در فاصله بین هر دو بند، شیارهای طولی منظم بر روی ساقه دیده می گردد که کاملاً تعیین است. ساقه های زایا در هر بند خود، دارای مجموعه ای از برگ های فراهم و به هم پیوسته، شبیه ساقه های نازا می باشند.

طبیعت گیاه:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن کمی سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در نقاط مرطوب و باتلاقی اغلب کشورها و در ایران هم در استان های شمالی انتشار دارد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه:

روغن چرب، سیلیسیک اسید، لینولئیک اسید، اکیستونین، اکیستیک اسید، اکیستین، یک ماده تلخ، اکسالیک اسید، مالیک اسید، نوعی ساپونین و... در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

قسمت های هوایی گیاه (ساقه نازا)

نحوه مصرف:

معمولاً به صورت دم نموده یا جوشانده استفاده می نمایند و در طب سنتی برای درمان بیماری ها نحوه و اندازه مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می نماید.

خواص درمانی:

ادرارآور قوی و خارج نماینده سنگ کلیه، بندآورنده خونریزی و التیام بخش زخم معده و روده، تأمین نماینده عناصر معدنی بدن و ضد استسقاء، ضدعفونی نماینده و التیام بخش زخم های داخلی، تصفیه نماینده خون و اشتهاآور، تقویت نماینده ریه و بالا برنده تعداد گلبول های سفید خون، خون ساز و معرق، شیرافزا و ترمیم نماینده بافت های استخوان، تاندون ها و جدار عروق، ضد آسم و خارج نماینده اخلاط خونی، ضد التهاب پروستات و تحلیل برنده ورم مثانه، ضد اسهال و کاهنده ورم کبد، ضد نفس تنگی و مسکن سرفه های مزمن، ضد نقرس و مفید برای زیادی اسیدیته معده می باشد. ضمناً برای خونریزی رحم، عدم دفع ادرار، احساس درد در مجاری ادراری، قولنج های کلیوی، بواسیر، زخم های واریسی، وجود قند در ادرار و روماتیسم هم مفید است.

توجه:

شایان ذکر است که در گیاه دم اسب اندازهی طلا وجود دارد که طبق تحقیقات به دست آمده در یک تن ساقه های گیاه تازه دم اسب حدود 120 گرم طلا یافت شده است.

تذکر:

استفاده از دم اسب برای اطفال، مادران شیرده و بیماران قلبی و کلیوی مضر است. مصرف دم اسب برای خانم های باردار ممنوع و در صورت استفاده باعث به جهان آمدن کودک ناقص مادرزادی می گردد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون