رویکردخاص بانک توسعه تعاون باتعاونگران، وام دهی به سبک بانک تجاری - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، بانک های تخصصی و توسعه ای باید رفتاری غیر از رفتار بانک های تجاری داشته باشند چراکه فلسفه تاسیس این بانک ها عموما حمایت از یک بخش اقتصادی خاص و تسهیل شرایط برای جامعه هدف است.

مأموریت بانک های تخصصی پشتیبانی از طرح های دارای اهمیت برای کشور و جامعه هدف است؛ هر چند بانک های تخصصی مستلزم ریسک بالا، سرمایه گذاری بالا و بازدهی کم هستند، اما ضرورت وجودی این نوع بانک ها به عنوان ابزار اعمال سیاست های توسعه ای دولت، یاری به توسعه و تکمیل و ایجاد واحدهای اقتصادی، تشویق و ترغیب بخش خصوصی، بکارگیری صحیح و برنامه ریزی گردیده منابع محدود مالی در قالب اهداف و وظایف توسعه ای است.

بنابراین بانک های تخصصی – توسعه ای را می توان چنین تعریف کرد که نهادهای پولی هستند که به تجهیز منابع مالی بلندمدت و البته کم هزینه برای جامعه هدف اقدام می نمایند تا این منابع را در راستای اهداف برنامه های توسعه اقتصادی کشور به نحو مطلوبی سرمایه گذاری نمایند.

با این حال، بخش اعظمی از منابع بانک های تخصصی باید در جهت حمایت از جامعه هدف اختصاص یابد که بانک توسعه تعاون به عنوان بانک تخصصی حمایت از این بخش، طبق اساسنامه باید سالانه 70 درصد منابع خود را برای حمایت از بخش تعاون و اقتصاد تعاونی هزینه کند.

وجه تمایز بانک های تخصصی نسبت به بانک های تجاری حمایت از جامعه هدف با تسهیل شرایط و ضوابط نسبت به سایر بانک های تجاری کشور است که بانک تخصصی توسعه تعاون نیز از این قاعده مستثنی نیست.

در همین زمینه یکی از تعاونگران فعال در حوزه صنایع دستی که خواست نامش در گزارش ذکر نگردد، به کتاب یار مهربان گفت: پس از مراجعه به یکی از شعب این بانک و درخواست تسهیلات برای تعاونی، کارمند بانک اعلام نمود که باید مبلغی را نزد بانک سپرده گذاری کنید و به میزان گردش مالی مشتری تسهیلات پرداخت می گردد.

وی همچنین گفت: پس از شنیدن شرایط، از دریافت تسهیلات منصرف شدم.

گزارش میدانی کتاب یار مهربان نیز از برخی شعب بانک توسعه تعاون حاکی از آن است که این بانک به جز پرداخت تسهیلات کم بهره در قالب برنامه اشتغال روستایی و عشایری دولت پس از طی فرایند ثبت نام در سامانه کارا که روال مشخصی را طبق آیین نامه ابلاغی دارد، علیرغم ارائه لیستی از خدمات بانک به تعاونگران، رفتاری به مثابه بانک های تجاری با جامعه هدف خود دارد.

در همین زمینه حمید کلانتری معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، درباره چرایی رفتار تجاری بانک توسعه تعاون با تعاونگران گفت: به دلیل اینکه قیمت تمام گردیده پول برای بانکها بالا است بعضا برای افزایش توان تسهیلات دهی خود مجبورند درصدی از مبلغ را به عنوان سپرده از مشتریان خود دریافت نمایند.

وی ادامه داد: البته طی مذاکره ای که با مدیرعامل بانک توسعه تعاون داشتیم اعلام نمودیم که از تعاونی های مشکل دار به هیچ وجه نباید مبلغی به عنوان سپرده دریافت گردد، تعاونگری که اندک سرمایه ای ندارد توان سپرده گذاری هم ندارد.

کلانتری با بیان اینکه البته فعالیت بانک ها تابع ضوابط و مقررات بانک مرکزی است، اضافه نمود: ما تذکر لازم را به بانک توسعه تعاون داده ایم و تاکید نمودیم برای تعاونی های مشکل دار، سپرده ای در قبال پرداخت تسهیلات دریافت نگردد و بار مالی به آنها تحمیل ننمایند.

معاون امور تعاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید نمود: هیأت مدیره بانک توسعه تعاون با دریافت اختیاراتی از بانک مرکزی می تواند نسبت به تسهیل شرایط پرداخت تسهیلات اقدام کند.

بر اساس این گزارش، هر چند تسهیل برخی ضوابط و شرایط تابع تصمیمات بانک مرکزی است، اما فعالیت بانک های تخصصی نباید در چارچوب فعالیت بانک های تجاری باشد و در این زمینه باید رفتار بانک های تخصصی مانند بانک توسعه تعاون در قبال جامعه هدف، متفاوت از سایر بانک ها باشد.

بخش تعاون به عنوان یکی از سه رکن اقتصادی در کنار بخش خصوصی و دولتی کمترین سهم را در بین ارکان اقتصادی کشور دارد که یکی از ابزارهای افزایش سهم این بخش از اقتصاد، حمایت مالی از تعاونگران است.