روان درمانی پویشی چیست و چگونه کار می نماید؟ - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، تمرکز شیوه روان درمانی پویشی (Psychodynamic Therapy) بر روی فرآیندهای ناخودمطلع انسان است، با این ذهنیت که فرآیندها و تعارض های موجود در ناخودمطلع فرد در رفتار فعلی او نمود پیدا می نمایند. هدف شیوه روان درمانی پویشی بالا بردن سطح خودمطلعی بیماران است و همین طور مطلع ساختن افراد درباره چگونگی تأثیر گذشته آن ها بر روی رفتار فعلی اشان. به طور خلاصه، رویکرد روان درمانی پویشی فرد را قادر می سازد تا تعارض های حل نشده و مسائل رفتاری خود را که ناشی از روابط ناکارآمد گذشته است، آنالیز کند. تعارضاتی که خود را در قالب احتیاج و تمایل به سوء مصرف مواد یا رفتارهای مخرب دیگر نشان می دهند.

تکنیک روان درمانی پویشی برای طیف وسیعی از اختلالات سلامت روان از جمله افسردگی، اضطراب، ترس های مرضی و بیماری های جسمی مرتبط با استرس مؤثر است و مزایای حاصل از درمان هم پس از انتها دوره درمان باقی می مانند و گسترش پیدا می نمایند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش درمانی روان پویشی، از جمله نحوه عملکرد و مزایای بالقوه این روش، این مقاله از کتاب یار مهربان مگ را مطالعه کنید.

تکنیک درمانی روان درمانی پویشی چیست؟

روان پویشی یک نوع درمان گفتاری است. این بدان معناست که این روش بر اساس این مفهوم راسخ است که صحبت کردن درباره مسائل می تواند به افراد در یادگیری و رشد مهارت های لازم برای رفع آن ها یاری کند.

روان پویشی از آنجا که نوعی گفتاردرمانی عمیق است و مبتنی بر تئوری ها و اصول روانکاوی است، شباهت زیادی به روش روانکاوی دارد. اما شیوه درمان روان درمانی پویشی نسبت به شیوه روانکاوی کمتر بر روی رابطه بین بیمار و درمانگر متمرکز است و در عوض بر رابطه بیمار با دنیای خارجی او هم متمرکز است. غالبا، در شیوه روان درمانی پویشی تعداد جلسات و فاصله بین آن ها کوتاه تر از شیوه روانکاوی است، اما همواره این طور نیست و موارد استثنایی هم وجود دارد.

در واقع روان درمانی پویشی رویکردی است که جنبه های مختلف زندگی فرد را در بر می گیرد. این روش در کوشش است تا به افراد یاری کند که انگیزه های ناشناخته یا ناخودآگاه موجود در پس احساسات و رفتارهای سخت خود را درک نمایند. رسیدن به این بینش می تواند منجر به کاهش علائم اختلال روانی در فرد گردد، شرایط احساسی آن ها را بهبود ببخشد و امکان انتخاب و تصمیم گیری بهتری را برای آن ها فراهم کند.

• انواع اختلالات روانی و علائم آن ها

تکنیک درمان روان درمانی پویشی در درجه اول برای درمان افسردگی و سایر اختلالات جدی روان شناختی به خصوص درباره افرادی که معنای زندگی خود را به گونه ای از دست داده اند و در ایجاد یا حفظ روابط شخصی خود مشکل دارند، استفاده می گردد. مطالعات نشان داده که روش روان درمانی پویشی برای درمان اختلالات و مسائل دیگری از قبیل اعتیاد، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلالات اشتهایی کاربرد دارد.

روان پویشی می تواند با یاری به انسان ها در درک بهتر شیوه تفکر و احساس اشان، کیفیت زندگی آن ها را بهبود ببخشد. ایده اصلی در این شیوه درمان این است که این روش باعث بهبود توانایی افراد در ارتباط با دیگران، اتخاذ تصمیمات درست و ساختن زندگی دلخواه اشان می گردد.

وقتی بیشتر افراد به روان درمانی فکر می نمایند، افکار و تصاویری که به ذهن خطور می نمایند عموما مربوط به شیوه روان درمانی پویشی است. دلیل این امر این است که روان درمانی پویشی مبتنی بر روش های ابداعی زیگموند فروید است. کسی که بسیاری از مردم او را به عنوان پدر روانکاوی می شناسند.

اگرچه انجمن روان شناسان آمریکا شیوه های درمانی را به پنج دسته کلی طبقه بندی نموده که هر کدام از این گروه ها هم تعداد بیشتری زیرگروه دارند، اما بیشتر این روش ها و تکنیک های درمانی ریشه در آثار و کارهای پیشگامانه فروید دارند.

روان پویشی چگونه عمل می نماید؟

تکنیک درمانی روان پویشی بر اساس اصول اساسی زیر شکل گرفته است؛

• انگیزه های ناخودآگاه مانند فشارهای اجتماعی، زیست شناسی و روان شناسی می توانند بر رفتار تأثیر بگذارند.
• تجربیات فرد شخصیت او را شکل می دهد و شخصیت هم به نوبه خود می تواند بر روی واکنش فرد به تجربیات تأثیر بگذارد.
• تجارب گذشته بر شرایط حال فرد تأثیر می گذارند.
• ایجاد بینش و درک عاطفی می تواند به افراد دارای مسائل روان شناختی یاری کند.
• گسترش دامنه انتخاب ها و بهبود روابط شخصی می توانند به افراد یاری نمایند تا مسائل خود را رفع نمایند.
• رهایی از گذشته می تواند به افراد یاری کند تا در آینده زندگی بهتری داشته باشند.

فرآیند انتقال و انتقال متقابل هم مهم است. با این رویکرد، مراجع احساسات خود را نسبت به شخصی دیگر به درمانگر منتقل می نماید و درمانگر هم این احساسات را به سمت مراجع راهنمایی می نماید. این مسأله می تواند بدون آگاهی مراجع انجام گردد و بسیاری از درمانگران روینمودهای مختلفی به این مفهوم دارند.

در شیوه روان درمانی پویشی، رابطه بین درمانگر و مراجع بسیار مهم است. این رابطه فرصتی را فراهم می نماید که در آن افراد می توانند نسبت به خودشان، گذشته و احساساتشان بینش پیدا نمایند. آن ها می توانند درک بهتری از نحوه ای که دنیا را می بینند و همین طور شیوه تأثیر عوامل مختلف بر تجاربشان پیدا نمایند.

• راهنمای تشخیص و درمان اختلال شخصیت وابسته (DPD)

با یاری یک درمانگر، افرادی که تحت درمان روان پویشی قرار می گیرند سعی می نمایند تا احساسات، باورها و تجربیات کودکی خود را بهتر و عمیق تر درک نمایند. هدف این نوع درمان این است که به مردم یاری کند تا الگوهای خود تخریب گر را بشناسند، روش های جدیدی برای زندگی کردن پیدا نمایند و به مردم یاری نمایند تا احساس بهتری داشته باشند.

رویکرد روان پویشی در درمان می تواند به افراد، زوج ها، خانواده ها و حتی گروه های درمانی یاری کند تا مسائل روحی و روانی خود را رفع نمایند. از آنجا که تمرکز این روش روی روابط و درک افکار و احساساتی است که ممکن است افراد از رویارویی با آن ها اجتناب نمایند، روان درمانی پویشی می تواند روشی وقت گیر باشد.

یک دوره درمان روان پویشی کوتاه مدت عموما به مدت 25 تا 30 جلسه و در طی یک دوره 6 تا 8 ماهه به طول می انجامد، در حالی که روان پویشی طولانی مدت ممکن است برای مدت بیش از یک سال یا 50 جلسه درمانی به طول بیانجامد.

تاریخچه و خاستگاه

درمان روان پویشی مبتنی بر نظریات زیگموند فروید است. با این حال، در مقایسه با مدل قرن نوزدهمی آن به طرز قابل توجهی تغییر و تکامل پیدا نموده است. پیشگامان این حوزه که به ایجاد و توسعه این روش یاری کردند کارل یونگ، ملانی کلاین و آنا فروید هستند.

در مراحل اولیه ظهور این روش، درمان می توانست برای سال ها با چندین جلسه درمانی در طول هر هفته، به طول بیانجامد. درمانگران اولیه هم معمولا تحصیلاتی با پیش زمینه پزشکی و رویکرد رهبرانه نسبت به مراجعین داشتند.

آیا روان درمانی پویشی روشی مؤثر است؟

اندازه گیری تأثیر درمان برای مسائل روان شناختی امری بسیار پیچیده و مشکل است. با این حال بر اساس مطالعات و پژوهش های صورت گرفته، گفته می گردد که رویکرد روان درمانی پویشی برای درمان مسائل و اختلالات زیر مفید بوده است؛

• افسردگی: مطالعات نشان می دهد که این روش می تواند به افراد یاری کند تا الگوهای تکرارشونده ای که در زندگی اشان وجود دارد و منجر به بروز افسردگی می گردد را شناسایی نموده و آن ها را تغییر دهند.
• اضطراب اجتماعی، هراس اجتماعی و اختلال وحشت: مطالعات نتایج امیدوارنماینده ای دال بر مفید بودن این روش در درمان و بهبود این اختلالات پیدا نموده است.
• بی اشتهایی عصبی: شواهدی قوی نشان می دهد که این روش باعث بهبودی علایم بی اشتهایی عصبی در افراد می گردد.
• درد: پژوهش ها نشان می دهد که درد مزمن و درد شکمی بدون توجیه به خوبی به این روش درمانی پاسخ می دهند.
• اختلال شخصیت مرزی: مطالعات نشان داده است که درمان روان پویشی ساختار یافته، یکپارچه و تحت نظارت درمانگر در خصوص این اختلال مؤثر است.
• مسائل روان شناختی در بچه ها و نوجوانان: محققان دریافتند که درمان روان درمانی پویشی به طور کلی در کاهش علائم اختلالات روان شناختی در بچه ها 6 تا 18 ساله موثر است.

متخصصان همچنین معتقدند که روان درمانی پویشی می تواند با یاری به افراد در زمینه های زیر زندگی آن ها را بهبود بخشد؛

• تقویت و بهبود درک افراد از خودشان برای متوقف ساختن رفتارهای مخرب
• درمان مسائل اجتنابی و اختلال شخصیت اجتنابی در افراد
• بهبود درک آن ها از پویایی روابط

بر اساس مطالعات متعدد، یکی از جذاب ترین مزایای درمان به شیوه روان درمانی پویشی این است که نتایج حاصله از این درمان در فرد باقی مانده و با گذشت زمان توسعه پیدا می نمایند. معنی این امر این است که افرادی که تحت این نوع درمان قرار می گیرند، مدت ها پس از اتمام آن هم حال روحی اشان همچنان بهبود می یابد.

روان درمانی پویشی در مقابل سایر روش های درمانی

اگرچه نتایج تحقیقات مختلف است اما بیشتر مطالعات نشان داده اند که درمان به شیوه روان درمانی پویشی تقریبا هم اندازه دو نمونه از رایج ترین روش های درمانی مؤثر است؛ درمان شناختی رفتاری (CBT) و دارو درمانی.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری نوعی روش درمانی معروف است که روی یاری به افراد در جهت اتخاذ روش های سالم تر تفکر و عمل با افزایش آگاهی از انتخاب ها متمرکز است.

دارو درمانی

عملکرد و تأثیر داروهای روان پزشکی در درمان افسردگی و سایر مسائل و اختلالات روحی و روانی اثبات شده است. اشخاصی که فکر می نمایند ممکن است دچار یک بیماری روانی شده باشند، باید با پزشک در خصوص تجویز و مصرف داروهای مناسب مشورت نمایند.

محدودیت ها

اگرچه درمان روان پویشی می تواند یک روش مؤثر در درمان بسیاری از اختلالات سلامت روان باشد، محققان در طی یک پژوهش دریافتند که ممکن است این روش برای درمان شرایط زیر تأثیر کمتری داشته باشد؛

• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
• اختلال وسواس فکری عملی
• اعتیاد به مواد مخدر
• روان پریشی

درمان به شیوه روان درمانی پویشی هنوز هم در بعضی شرایط می تواند برای درمان اختلال استرس پس از سانحه مؤثر باشد، هر چند که شواهد پژوهشی محکمی برای این امر وجود ندارد.

این گزارش همچنین نشان می دهد که نتایج بسیاری از مطالعات صورت گرفته در زمینه شیوه های درمانی مختلف برای درمان اختلالات و مسائل روانی، تحت تأثیر جهت گیری نظری نویسنده قرار می گیرد و یا با سلیقه درمانی نویسنده همسو و هم راستا است.

بنابراین، محققان خواهان شواهدی نظام مندتر برای ارزیابی این روش های درمانی هستند. آن ها همچنین بر این واقعیت تأکید می نمایند که اثربخشی درمان به شیوه روان درمانی پویشی تا حدود زیادی به خود روان پزشک و توانمندی های او بستگی دارد.

در حالت کلی، این مسأله روشن است که مطالعات بیشتری درباره انواع مختلف روش های روان درمانی و همین طور سنجش میزان کارایی آن ها، ضروری است. نتایج چنین پژوهشی به ما یاری می نمایند تا معین کنیم کدام شیوه درمان برای چه افرادی و با چه مسائلی مناسب است.

• همه چیز درباره اختلال بیش فعالی (ADHD) در بزرگسالان

جمع بندی

رویکرد روان درمانی پویشی در واقع نوعی گفت پگو درمانی است که می تواند به افرادی که با افسردگی، اضطراب، درد مزمن و مسائل ارتباطی روبه رو هستند، یاری کند.

این روش درمانی به افراد یاری می نماید تا با درک بهتر احساسات، افکار و تجربه های نهفته در ناخودآگاه خود، بفهمند چه عواملی باعث بروز مسائل شان شده است.

پرورش این مهارت های روان شناختی به افراد یاری می نماید تا در طولانی مدت انتخاب های بهتری داشته باشند و احساس بهتری هم کسب نمایند.

منبع: Medical News Today