جاذبه های طبیعی حلقه مفقوده در گیلان، ظرفیت مالی که مغفول ماند

به گزارش کتاب یار مهربان، خبرنگاران، گروه استان ها- مریم اصغری: ایران در حوزه گردشگری و انواع آن دارای ظرفیت و پتانسیل های بسیاری است. البته بعضی بخش ها به رغم درآمدزا بودن به ویژه در جذب گردشگر خارجی به دلیل نبود برنامه و سیاست مناسب مغفول مانده و تاکنون به درستی از آن بهره برداری نشده است.

جاذبه های طبیعی حلقه مفقوده در گیلان، ظرفیت مالی که مغفول ماند

در این میان می توان به گردشگری طبیعی و حیات وحش اشاره نمود که به رغم وجود گونه های جانوری و گیاهی متنوع در سراسر ایران که حتی بعضی از آنها در جهان نیز نادر و کمیاب است برنامه ای برای جذب گردشگر خارجی که علاقه مندان بسیاری دارد وجود ندارد و پتانسیلی که می توان با یک برنامه ریزی مناسب علاوه بر جذب گردشگر خارجی و معرفی تنوع زیستی و جانوری ایران زمینه درآمدزایی و اشتغالزایی خوبی فراهم کند نادیده گرفته شده است.

این در حالی است که گردشگری حیات وحش در بسیاری از کشورها سهم بسیار مهم و بزرگی از گردشگری را به خود اختصاص داده که برای مثال می توان به بسیاری از کشورهای آفریقایی و کشورهای آمریکای جنوبی، استرالیا، هند، کانادا، اندونزی، بنگلادش، مالزی، سریلانکا و مالدیو اشاره نمود. البته باید به این نکته نیز توجه کرد که توسعه و سرمایه گذاری در این نوع از گردشگری تنها برای یک عده محدوده علاقمند به گونه های جانوری و حیات وحش است ولی در بسیاری از کشورهای نامبرده توسعه این گردشگری سهم عظیمی از درآمدزایی را به خود اختصاص داده است.

استان گیلان نیز در این زمینه ظرفیت های فراوانی دارد، از وجود جنگل های هیرکانی گرفته تا انواع گونه های مختلف جانوری که متاسفانه نتوانسته ایم از این ظرفیت برای توسعه گردشگری طبیعی و حیات وحش استفاده کنیم. یکی از مهم ترین ظرفیت های طبیعی استان گیلان را می توان فصل مهاجرت پرندگان مهاجر به آبگیرها و تالاب آن دانست که به رغم زیبایی بصری فراوانی که دارد و می تواند در جذب گردشگر خارجی تأثیرگذار باشد مغفول مانده و حتی در خود استان نیز گاهی افرادی پیدا می شوند که از وجود این ظرفیت بی خبرند.

هرچند که به گفته مسئولان به دلیل وجود حساسیت ها و ضوابط در ایران نمی توان در بعضی از حوزه های گردشگری با هدف جذب گردشگر خارجی سیاست گذاری و برنامه ریزی کرد اما این دلیل نمی گردد که این ظرفیت ها نادیده گرفته شده و برای توسعه آن برنامه ریزی نگردد. شهرستان صومعه سرا به دلیل وجود بخش عظیمی از حوزه تالاب و همچنین چندین آبگیر و منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش از مهم ترین مراکز گردشگری طبیعی استان گیلان محسوب می گردد که با توجه به آغاز فصل مهاجرت پرندگان می توان با برنامه ریزی مناسب فعلا برای جذب گردشگر داخلی به آن توجه کرد.

پناهگاه حیات وحش سلکه یکی از این ظرفیت ها است که بر اساس مصوبه شماره 15 مورخ 1349/10/17 در محدوده ای به مساحت 360 هکتار به عنوان پناهگاه حیات وحش تعیین شد که در قسمت جنوبی تالاب انزلی و در محدوده شهرستان صومعه سرا قرار گرفته است و از شمال به تالاب از جنوب به حاشیه مزارع روستاهای هنده خاله و صوفیانده از غرب به رودخانه هنده خاله و از شرق به رودخانه ترابخاله محدود است. سلکه اولین مرکز بازدیدنمایندگان علاقه مند به حیات وحش در استان گیلان است.

حضور بیش از 10 هزار پرنده مهاجر در تالاب و آبگیرهای صومعه سرا

در این باره رئیس سازمان حفاظت محیط زیست صومعه سرا با اشاره به ورود پرندگان مهاجر به آبگیرها و تالاب های این شهرستان به کتاب یار مهربان گفت: براساس آخرین سرشماری های اجرا شده 10 هزار پرنده مهاجر به آبگیرها و حوزه های تالاب شهرستان صومعه سرا وارد شده اند.

حمزه عشوری با بیان اینکه از این تعداد 3 هزار و 500 پرنده در پناهگاه حیات وحش سلکه حضور دارند، اضافه کرد: در مقایسه با مدت مشابه در سال های گذشته تا کنون با کاهش مهاجرت روبه رو هستیم.

وی به بعضی دلایل کاهش تعداد پرندگان مهاجر نیز اشاره و بیان نمود: تغییرات آب و هوایی مهم ترین دلیل این کاهش است. البته گفتنی است که هنوز زمان اوج مهاجرت پرندگان به آبگیرهای شهرستان فرا نرسیده است.

رئیس سازمانحفاظت محیط زیست صومعه سرا با اشاره به اینکه براساس پیش بینی اجرا شده اصل مهاجرت ها از ماه آینده خواهد بود، توضیح داد: پرندگان مهاجر حاضر در آبگیرها و تالاب شهرستان صومعه سرا از مناطق سردسیر همانند روسیه، سیبری، کانادا و سایر نقاط جهان هستند.

وی با بیان اینکه پناهگاه حیات وحش سلکه به عنوان مرکز بازدید، از چند ماه گذشته بازگشایی شده و هر هفته میزبان جمعی از شهروندان گیلانی است، اظهار کرد: در این پناهگاه برای آگاهی دادن به علاقه مندان و بازدیدنمایندگان، راهنما حضور داشته و توضیحات لازم را ارائه می دهد.

خروج منطقه حیات وحش سلکه از حالت محصور برای بازدیدعموم

عشوری در ادامه با اشاره به ساخت یک پل چوبی به طول 400 متر در منطقه سلکه، اضافه کرد: این مرکز آمادگی پذیرایی از دانش آموزان، دانشجویان، علاقه مندان به حیات وحش را دارد. این منطقه بعد از چند سال، از حالت محصور درآمده و بستری برای حضور علاقه مندان و بازدیدنمایندگان از این منطقه فراهم شده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر در منطقه سلکه صومعه سرا انواع مرغابی، سرسبز، خوتکا، قو، غاز خاکستری، چنگر، انواع آبچیلک یا سر سرخ حضور دارند، ادامه داد: 90 درصد تنوع پرندگان مهاجر به کشور در آبگیرها و تالاب های شهرستان صومعه سرا حضور دارند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست صومعه سرا با اشاره به اینکه پرندگان مهاجر تا زمانی که هوا رو به گرمی برود در شهرستان صومعه سرا حضور خواهند داشت، گفت: یکی از نکات قابل توجه هنگام فرارسیدن فصل مهاجر پرندگان این بوده که پرندگان قبل از مهاجرت توانایی خود را تست و در صورت وجود این توانایی اقدام به پرواز و مهاجرت می نمایند در غیر این صورت در آبگیرها مانده و حتی گاهی بومی منطقه شده و تخمگذاری می نمایند.

وی همچنین به اجرای گشت های مشترک دوره ای برای پایش از این مناطق در راستای جلوگیری از شیوع ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان نیز اشاره و توضیح داد: این پایش ها با همکاری دامپزشکی انجام می گردد و خوشبختانه تاکنون نیز هیچگونه تلفاتی شاهد نبوده ایم.

عشوری از آزاد شدن شکار پرندگان و صدور مجوز و پروانه شکار بعد از دو سال ممنوعیت اطلاع داد و گفت: مجوز شکار از نیمه اول آبان ماه تا نیمه اول دی ماه امسال صادر می گردد.

پایش مستمر برای برخورد با شکارچیان غیرمجاز

وی با بیان اینکه پایش های مستمری برای برخورد با شکارهای غیرمجاز و بدون پروانه انجام می گردد، اضافه کرد: تاکنون حدود 17 قبضه سلاح شکاری غیرمجاز کشف و ضبط شده و متخلفان نیز به مراجع قضایی معرفی شده اند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست صومعه سرا با بیان اینکه در حوزه این شهرستان علاوه بر سلکه یک منطقه حفاظت شده دیگر به نام سیاه کشیم به مساحت 4 هزار و 500 هکتار وجود دارد، بیان نمود: این منطقه اکثر روستاهای حاشیه تالاب را دربرگرفته و سالانه شاهد حضور هزاران پرنده مهاجر آبزی و کنارآبزی است.

ظرفیت عظیم گردشگری طبیعی و حیات وحش در آستارا

شهرستان آستارا نیز یکی دیگر از ظرفیت های گردشگری طبیعی و حیات وحش استان گیلان محسوب می گردد که با توجه به هم مرز بودن و نزدیکی به کشورهای حوزه قفقاز می تواند با اندکی برنامه ریزی و سیاست گذاری در زمینه توسعه گردشگری طبیعی و جذب گردشگر خارجی تأثیرگذار باشد.

رئیس حفاظت محیط زیست آستارا در اینباره در مصاحبه با کتاب یار مهربان با اشاره به وجود دو تالاب استیل عباس آباد و آق در این شهرستان، اظهار کرد: هرساله آستارا به دلیل داشتن آب و هوای مناسب میزبان انواع پرندگان نادر و مهاجر آبزی و کنار آبزی شامل مرغابی سانان، خوتکای پرسفید، اردک سرسبز، مرغ دریایی، پرستوی دریایی، باکلان کوچک و بزرگ، اگرت، لک لک سفید تالابی حواصیل ارغوانی، بلدرچین، سهره، طاووسک و کپک است و ورود این پرندگان به تالاب های یادشده به صورت فصلی تا اواخر اسفندماه ادامه خواهد داشت.

محمدرضا روشنی با بیان اینکه این دو تالاب در سال شاهد حضور هزاران پرنده مهاجر هستند، اضافه کرد: گشت های منظم یگان حفاظت محیط زیست آستارا در محدوده تالاب های استیل و آق و همچنین اراضی پناهگاه حیات وحش آستارا انجام می گردد.

روشنی با اشاره به این ظرفیت عظیم جانوری و گردشگری، گفت: تالاب استیل آستارا با 138 هکتار وسعت در 7 کیلومتری شهر آستارا، مأمن جوجه آوری پرندگان باکلان کوچک و بزرگ و اگرت است و از مهم ترین قطب های گردشگری و نخستین ایستگاه فرود پرندگان مهاجر در پاییز و زمستان محسوب می گردد.

وی ادامه داد: تالاب آق آستارا نیز در پشت پناهگاه حیات وحش لوندویل آستارا، جز مناطق حفاظت شده این شهر بوده و در آن گونه های مختلف پرندگان زمستان گذران و مهاجر شناسایی شده است.

نبود برنامه مناسب برای معرفی ظرفیت های گردشگری گیلان در سال های گذشته

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان نیز در این باره در مصاحبه با کتاب یار مهربان با اشاره به اینکه در این زمینه تاکنون هیچ گونه اقدامی دراین اداره کل انجام نشده است، اظهار کرد: متاسفانه به دلیل دیدگاه هایی که در گذشته در حوزه گردشگری استان حاکم بوده به هیچ عنوان به این مزیت ها توجه نشده است.

شهرود امیرانتخابی در ادامه با اشاره به ضرورت فرهنگ سازی در زمینه عدم شکار این پرندگان، اضافه کرد: هر ساله با آغاز فصل مهاجرت این پرندگان توسط شکارچیان غیرمجاز به صورت بی رویه شکار می شوند که باید در ابتدا برای حفظ این ذخیره ارزشمند فرهنگ سازی لازم صورت گیرد.

وی به برنامه ریزی های اجرا شده در جهان برای بهره برداری از این ظرفیت اشاره و بیان نمود: در کشورهای دیگر، تالاب یا آبگیرهای محل حضور پرندگان به امکانی برای جلب گردشگر تبدیل شده و از این ظرفیت نهایت استفاده را می برند.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان با بیان اینکه در حال حاضر نه در کشور نه در استان گیلان برای توسعه گردشگری طبیعی و حیات وحش اقدام خاصی انجام نشده است، توضیح داد: برای گردشگران و مسافران داخلی نیز بازدید از این مناطق جذابیت خاصی ندارد.

امیرانتخابی در ادامه تأکید کرد: می توان با سرمایه گذاری برای سال های آینده و با تعریف رویدادهای مناسب در زمینه جذب گردشگر خارجی آن هم گردشگران خاص که به این حوزه علاقمند باشند برنامه ریزی کرد.

وی با بیان اینکه با توجه به حساسیت های ویژه ای که در کشور وجود دارد نمی توان در همه زمینه ها برای جذب گردشگر سرمایه گذاری و یا برنامه ریزی کرد، اظهارکرد: به عنوان مثال در حوزه گردشگری دریایی تنها می توانیم از این ظرفیت برای جذب گردشگران داخلی بهره گیری کنیم زیرا حضور گردشگران خارجی با توجه به نوع فرهنگ ایرانیان و نوع استفاده آنها امکان پذیر نیست.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان با اشاره به اینکه این نوع محدودیت ها در بعضی دیگر از حوزه های گردشگری همانند گردشگری ماجراجویانه نیز وجود دارد، اضافه کرد: ایران به رغم داشتن کوه ها و جنگل های بسیار اما در زمینه جذب گردشگری در این بخش ها به دلیل وجود همین محدودیت ها و حساسیت ها نتوانسته گام موثری بردارد.

در ایران سند ملی گردشگری وجود ندارد

وی تأکید کرد: البته این بدان نیست که نمی توانیم در این زمینه برنامه ریزی و سیاست گذاری کنیم بلکه باید با در نظر دریافت شرایط و نوپا بودن صنعت گردشگری در ایران زمینه های لازم برای جذب گردشگر با وجود توانمندی و ظرفیت های موجود را فراهم کنیم.

امیرانتخابی با اشاره به اینکه بسیاری از مباحث گردشگری در سند ملی گردشگری حل نشده است، ادامه داد: متاسفانه اصلا در این زمینه هیچ قانون و سیاستی نوشته نشده تا حل گردد. اداره کل میراث فرهنگی به عنوان متولی و سیاستگذار با توجه به این شرایط در حوزه برنامه ریزی با احتیاط عمل می نماید.

وی با بیان اینکه توسعه گردشگری طبیعی و اکوتوریسم تنها برای جذب گردشگر خارجی است، توضیح داد: در شش ماه گذشته تنها چهار تور گردشگری وارد استان گیلان شده که اصلا مناسب نیست.

مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان با اشاره به اینکه ورود این تعداد تور نشان دهنده وجود ضعف در سیاست گذاری ها و عدم برنامه ریزی مناسب برای ورود گردشگر به این استان است، اضافه کرد: یکی از وظایف و اولویت های میراث فرهنگی برنامه ریزی برای حضور و جذب گردشگر بوده نه ساخت هتل، مسافرخانه و سایر امکانات رفاهی.

وی با بیان اینکه این به دلیل عدم ارتباط سازمان ها با یکدیگر و موازی کاری است، گفت: در راستای معرفی ظرفیت های گردشگری استان گیلان در سال های گذشته هیچ اقدام تأثیرگذاری انجام نشده به همین دلیل بسیاری از مناطق گردشگری گیلان مغفول مانده است.

حال که این میزان ظرفیت و پتانسیل با عنایت خداوند متعال در اختیار ما قرار داده شده چرا مسئولان با یک برنامه ریزی مناسب، هدفمند و تعیین از آن برای درآمدزایی و توسعه استان گیلان استفاده نمی نمایند. نکته مهم این است که هم مسئولان محیط زیست و هم میراث فرهنگی باید با تعامل و همکاری و به دور از موازی کاری ها، اهداف و جامعه هدف را تعیین و برای معرفی این ظرفیت ها و جذب گردشگر داخلی و خارجی کوشش نمایند.

منبع: خبرگزاری مهر

به "جاذبه های طبیعی حلقه مفقوده در گیلان، ظرفیت مالی که مغفول ماند" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "جاذبه های طبیعی حلقه مفقوده در گیلان، ظرفیت مالی که مغفول ماند"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید