تورم مرغی؛ جوج زدن هم حسرت می شود؟ - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، روزنامه شهروند: طی دو هفته گذشته قیمت هر کیلوگرم گوشت مرغ بین 5 تا 6 هزار تومان گران تر شده و به 18 هزار تومان رسیده است؛ ستاد تنظیم بازار اعلام کرده قیمت این ماده غذایی باید کیلویی 15 هزار تومان باشد و همزمان معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران نیز از کاهش قیمت آن طی هفته جاری خبر داده است. بررسی ها نشان می دهد در روز های اخیر توزیع مرغ منجمد در استان های مختلف شروع شده است بنابراین به نظر می رسد اصلی ترین سیاست دولت برای جلوگیری از التهاب بازار مرغ، توزیع مرغ های منجمد باشد.

رضا سواری، تولیدکننده نمونه مرغ ایران با بیان اینکه شاید دولت به اندازه سه ماه ذخیره پشتیبانی منجمد داشته باشد می گوید: ممکن است دولت برای جلوگیری از افزایش قیمت مرغ، اقدام به استفاده از ذخیره پشتیبانی خود کند و مرغ های منجمد را به بازار بیاورد، اما نباید فراموش کنیم که فرهنگ مصرف همه مردم منجمدخوری نیست و خیلی ها گوشت مرغ گرم مصرف می کنند. افزایش 30 درصدی قیمت مرغ از ابتدای تیرماه امسال باعث شده برخی از خانوار های کم درآمد مجبور به حذف این ماده غذایی از سفره شان شوند و آن را با سیب زمینی جایگزین کنند.

گرانی مرغ و خانوار های کم درآمد

برخی از خانوار های ایرانی به دلیل درآمد پایین، توان خرید گوشت قرمز ندارند و آن را با گوشت مرغ جایگزین کرده اند، اما طی چند روز اخیر که قیمت مرغ هم گران شده است، مجبور به جایگزین کردن آن با سیب زمینی شده اند. رضا که کارگر خدماتی شرکتی خصوصی است و ماهانه حدود 2 میلیون تومان درآمد دارد، می گوید: همسرم خانه دار است و دو فرزند شش و دو ساله دارم. در ماه می توانم دو تا مرغ بخرم که همسرم آن را با سیب زمینی و برنج می پزد. در چند روز گذشته به علت گران شدن مرغ، نتوانستم این ماده غذایی را خریداری کنم و مجبور شدیم همان برنج و سیب زمینی پخته بخوریم. البته هرچقدر هم مرغ گران بشود، باید بخرم، چون بچه ها نیاز به پروتیین دارند و درحال رشدند.

داود هم که کارگر ساختمانی است، می گوید: درآمد ماهانه من بستگی به کار دارد. ممکن است چند ماه سر یک ساختمان باشم، اما بقیه سال کاری پیدا نکنم. وقتی مرغ گران شد، کمی دست دست کردم که بخرم یا نه، چون نگران شدم در باقی هزینه ها کم بیاورم.

راه چاره دولت برای کاهش گرانی

معاون امور هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران از کاهش قیمت مرغ در هفته جاری خبر داده است؛ رضا سواری، تولیدکننده معتقد است دولت برای کاهش قیمت مرغ به توزیع مرغ های منجمد در بازار روی خواهد آورد یا نهاده های دامی مورد نیاز تولیدکننده ها را به قیمت دولتی در اختیار زنجیره های تولید قرار خواهد داد. سواری می گوید: همه مردم به مرغ منجمد تمایل ندارند و خیلی ها مرغ گرم مصرف می کنند. از طرفی اگر ذرت و سویا به وفور در اختیار تولیدکننده ها قرار بگیرد، قطعا تولید بهبود پیدا می کند و قیمت ها کم می شود.

وزیر جهاد کشاورزی هم اخیرا گفته مسئله ای در تأمین نهاده ها ندارند، اما من به عنوان تولیدکننده فکر می کنم مشکل وجود دارد و نمی شود تأمین کرد. سواری یک احتمال دیگر نیز برای کاهش قیمت مرغ می دهد: ممکن است به زور به کشتارگاه ها بگویند باید به هر شکلی که شده، مرغ را به قیمت مصوب (15 هزار تومان) بدهید. این اقدام چکشی است و ممکن است چهار پنج روز جواب بدهد، اما بعد از آن دیگر کسی (تولیدکننده) ادامه نخواهد داد. چون قیمت اعلام شده با هزینه ها جور درنمی آید.

مشکل نهاده ها حل نشده است

حشمت الله عسگری، معاون امور هماهنگی امور اقتصادی استانداری تهران گفته است به دلیل افزایش جوجه ریزی و سرعت در تأمین نهاده های دامی قیمت گوشت مرغ در هفته جاری به زیر قیمت مصوب یعنی 15 هزار تومان خواهد رسید. این درحالی است که همچنان تولیدکننده ها از افزایش قیمت نهاده های دامی و کمبود آن در بازار حرف می زنند.

سواری با بیان اینکه قیمت منطقی هر کیلوگرم مرغ گرم باید 18 هزار و 500 تومان باشد تا برای تولیدکننده صرف کند، می گوید: در حال حاضر قیمت مرغ در کشتارگاه بین 16 تا 17 هزار تومان برای تولیدکننده تمام می شود. برای اینکه 10 درصد سود نصیب ما شود باید حدود 18 هزار و 500 تومان به مصرف کننده برسد، اما سیاست تنظیم بازار چکشی است و قیمت 15 هزار تومان جوابگو نیست چون مشکل گرانی و کمبود نهاده های دامی حل نشده است.

سواری با اشاره به افزایش حدود 3 هزار و 500 تومانی سویا در بازار آزاد طی دو ماه گذشته و رسیدن به 7 هزار و 600 تومان ادامه می دهد: قیمت دولتی سویا 2 هزار و 650 تومان و ذرت هزار و 500 تومان است، اما همین نرخ ها در بازار آزاد به ترتیب 7 هزار و 600 تومان و 2 هزار و 600 تومان شده است. نهاده هایی که دولت در اختیار تولیدکننده ها قرار می دهد، فقط 20 درصد نیاز آن ها را تأمین می کند و بقیه نهاده ها باید از بازار آزاد تأمین شود. همین مسأله یعنی سه برابر قیمت دولتی باید هزینه صرف خرید نهاده ها از دلال ها شود.

وزیر جهاد کشاورزی در اواخر خرداد امسال درباره حل مسائل نهاده های دامی گفته بود: قرار است سامانه ای جدید با عنوان بازارگاه یک یا دو طراحی کنیم که طی یکی، دو هفته آینده از آن رونمایی خواهد شد. با طراحی سیستم توزیع جدید سعی می کنیم نهاده ها به شکل خام وارد چرخه مصرف نشود. درحال حاضر بیش از 500کارخانه معتبر تولید خوراک دام داریم که بخشی از نهاده ها در اختیار آن ها قرار می گیرد. بخشی در زنجیره ها توزیع می شود و بخشی دیگر هم به صاحبان صنایع بزرگ که کشاورزان پیش رو هستند، می رسد. همچنین کارخانه های کوچک را هم تحت پوشش داریم.

کاظم خاوازی به استفاده از استارت آپ ها برای حذف دلالی و کنترل قیمت ها خبر داده و افزوده: قرار است امکانات انبارداری و دیگر امکانات لازم در اختیار این تیم توزیع کننده فنی و دانش بنیان قرار گیرد تا به کمک آن ها بخشی از واسطه ها که هیچ ارزش افزوده ای ندارند از چرخه کشاورزی حذف شوند. این اتفاق درنهایت به متعادل شدن قیمت ها هم کمک خواهد کرد .

مشکل دیگر تولیدکننده ها، تأمین واکسن است که به دلیل کمبود در بازار به شکل قاچاق وارد کشور و در برخی موارد به دلیل رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی منجر به رشد بیماری های مختلف مانند آنفلوآنزا در کارگاه های تولیدی مرغ می شود. سواری با بیان این موضوع می گوید: واکسنی که قبل از عید 100 هزار تومان بیشتر قیمت نداشت حالا شده یک میلیون و 30 هزار تومان. واکسنی هم که بوده 300 هزار تومان، شده 3 میلیون و 200 هزار تومان. چون قبلا ارز دولتی به این واکسن ها اختصاص پیدا می کرد، اما حالا این طور نیست. ضمن اینکه کمبود هم اتفاق افتاده است.

قیمت مرغ ارزان می شود؟

دولت از یک سو با تصویب قیمت هر کیلوگرم 15 هزار تومان برای گوشت مرغ و از سوی دیگر با توزیع مرغ منجمد در بازار تلاش می کند قیمت این ماده غذایی را کاهش دهد، اما تولیدکننده ها چندان به نتیجه بخش بودن این اقدامات خوش بین نیستند. سواری می گوید: این شرایط (گرانی مرغ) ادامه پیدا خواهد کرد و احتمالا بدتر هم خواهد شد، چون مسائل همچنان وجود دارد.

متولی ما وزارت جهاد کشاورزی است، اما وزارت صمت است که تنظیم بازار را در اختیار دارد. این درحالی است که وزارت جهاد به مسائل تولیدکننده ها واقف است و می تواند آن ها را حل نماید. تا لحظه تنظیم این گزارش، قیمت هر کیلوگرم مرغ در بازار حدود 18 هزار تومان است؛ باید دید سیاست های دولت برای کاهش مرغ در هفته جاری جواب می دهد یا اینکه نگرانی تولیدکننده ها از افزایش بیشتر آن، رنگ واقعیت به خود می گیرد؟