نگین درخشان تجریش در گذر زمان ، از حمله مغول ها تا سیل ویرانگر - کتاب یار مهربان

به گزارش کتاب یار مهربان، امامزاده صالح(ع) تهران که درمحدوده شمیران واقع شده به علت نسب ویژه با ائمه اطهار(ع) و قدمت تاریخی در میان زیارتگاه های تهران، جایگاه ویژه ای دارد و از مکان های تاریخی محله تجریش محسوب می گردد.

کتاب یار مهربان - رضا نیکنام : محوطه امامزده صالح(ع) پیش از تغییر فضای خیابانی محدوده تجریش، مانند بسیاری از دیگر زیارتگاه های ایران منطقه ای کاملا محصور بود؛ اما امروزه ظاهر آن تغییر نموده و از حصار دیوارها درآمده است .

قصه های خواندنی تهران را اینجا ببینید

بنای اصلی، بقعه و بارگاه امامزاده صالح (ع) در سده پنجم هجری قمری ساخته شده است؛ البته این بنای اولیه در جریان حمله مغول ها به شهر ری و در حدود سال 617 هجری قمری ویران شد . با توجه به نشانه های تاریخی اطراف بقعه امامزاده صالح (ع)، همانند سنگ قبرهای عهد مغول، می توان گفت قدمت این آرامگاه به قرن هفت یا هشت هجری قمری و دوره ایلخانی می رسد. البته این نکته را هم باید گفت که در سال 700 هجری قمری، غازان خان بنای امامزاده را احیا و بازسازی کرد. بعد از دوره ایلخانان، در دوره صفویه و قاجاریه نیز بخش هایی به اصل بقعه امامزاده صالح (ع) اضافه شد .

سیل سال1366 و تخریب امامزاده

پس از سیل مخرب تجریش در سال 1366 ، بنای امامزاده صالح (ع) آسیب جدی دید؛ به این علت و با توجه به افزایش زائران، در سال 1374 طرح توسعه و بازسازی آرامگاه کلید خورد. طی این طرح بیشترین اندازه تغییرات در ضلع غربی حرم رخ داد. از اقدامات اجرا شده در این طرح می توان به خریداری املاک شرق، غرب و جنوب امامزاده، تخریب مقابر صحن قدیمی، اتصال پارکینگ و پایانه مسافربری به حرم، ساخت ورودی اصلی امامزاده در ضلع غربی، هم تراز کردن صحن های مختلف، ساخت ایوان جنوبی و غربی، توسعه شبستان جنوبی در دو طبقه، ساخت کتابخانه، بهداری، آشپزخانه و سرویس بهداشتی تازه اشاره نمود.

نقاشی های زیبای دوره قاجار داخل حرم امامزاده صالح (ع) را زیباتر نموده اند. بنای بقعه امامزاده صالح (ع)، ساختمان چهارگوشی بزرگ و محکم با دیوارهای قطور است که فضای درونی آن حدود 60 متر مربع مساحت دارد. بنای آرامگاه امامزاده صالح (ع) از نظر تناسب طاق های داخل حرم و شکل ساختمان در شمار آثار ممتاز عهد قاجار قرار می گیرد؛ البته از بنای قدیمی و تزیینات داخلی حرم چیز زیادی باقی نمانده و شکل امروزی امامزاده حاصل تغییرات کلی در دهه های اخیر است.